[Chia sẻ] Chuyện việc làm
Sáng
nay, tôi gặp lại một người em là đồng nghiệp cũ. Cậu ấy thuộc Gen Z. Cuộc
trò chuyện của hai anh em xoay quanh đề tài công việc. Nhờ đó, tôi hiểu thêm về
áp lực của thời đại này. Hình như, tôi từng thấy chữ “Z” giống với chiếc lò xo:
hoặc bị nén để bật lên hoặc bị kéo dãn đến mất đi độ đàn hồi.
Cậu
ấy sắp trở thành nhân viên chính thức cho một công ty truyền thông với mức lương
khởi điểm hai con số. Song song, cậu vẫn tiếp tục học Đại học. Làm thế nào để vừa
học Đại học, vừa trở thành nhân viên làm việc toàn thời gian nhỉ? Đó là làm đêm,
học ngày. Tôi chưa từng trải qua tình huống tương tự. Một phần tôi ngưỡng mộ ý
chí của em, phần tôi cũng ái ngại cho sức khỏe của em. Em tài năng, tôi biết. Nhưng
sức khỏe là thứ giúp tài năng ấy tỏa sáng. Em nói với tôi ai cũng dần thích
nghi với công việc. Tôi công nhận em nói đúng: cái giá để trả cho sự năng động
không phải lúc nào cũng rẻ. Bằng tuổi em, tôi thấy không ít bạn cũng đang lao vào
vòng xoáy chiến đấu ở mảnh đất mà thiếu tiền thì không thể sống được. Các em không
sai, nhưng làm thế nào để hiểu rằng việc hi sinh bản thân của hiện tại cho bản
thân nào đó trong tương lai, là đúng nhỉ?
Cậu
chuyện tiếp sang vấn đề tuyển dụng. Em và tôi đồng ý rằng không hiếm đơn vị đăng
tin tuyển dụng một cá nhân về gánh vác công việc thay cho một nhóm. Đó là người
có thể làm việc gấp 3 lần để nhận về mức lương cao gấp 1,5 lần. Đó là người có bộ
kỹ năng cứng, kỹ năng mềm phong phú và toàn diện. Đó cần là người tin vào những
lời hứa hơn tin vào hành động.
Người
ta nói về chuyên môn hóa, phong cách làm việc chuyên nghiệp nhưng lại thích tuyển
về những “thợ đụng” (thợ đụng đâu làm đó). Hình như họ quên mất ước mơ lập nghiệp
ban đầu là để tránh sự bóc lột từ đồng loại. Đến lượt mình, họ vô thức (ý thức
hay vô ý thức nhỉ?) chơi trò chơi mà bản thân từng chán ngán. Triết học với đời
sống thật là gần gũi: “Bất cứ ai chiến đấu với quái vật nên cẩn thận để không
trở thành một con quái vật”.
Để
gia nhập thị trường lao động mà công sức lao động là thứ rẻ mạt, không ít bạn
trẻ phải lăn lộn chấp nhận làm việc cật lực để rồi tự bù đắp bằng cách ăn tiêu
xa xỉ, nạp thêm các thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh. Một cuộc đời bị đem đi
tiêu dùng theo cách ấy, thì sao tránh khỏi các vấn đề về sức khỏe tinh thần?
Đổi lại, đôi lúc các em sẽ bị "tẩy não" rằng tuổi trẻ vất vả là hợp lý. Tuổi trẻ là phải biết làm mà không đòi hỏi. Các em quên mất câu nói "Nhiệt tình mà đi kèm sự thiếu hiểu biết là phá hoại" rồi nhỉ? Đương nhiên, là nếu phá hoại một đoạn đời của các em, mà lại có lợi cho người khác thì chắc sự im lặng vẫn tiếp diễn. Hơn nữa, vốn từng trải, không ít kẻ có thể nghĩ ra lý do chính đáng cho hành vi tận dụng, thậm chí là còn khiến các em phải hàm ơn.
Kết
thúc lại, cái giá của tuổi trẻ là điện thoại đời mới, xe sang, một căn chung cư
trả góp và một tài khoản tiết kiệm (để thi thoảng lôi ra nghịch?- vì chẳng mấy ai
được học hành bài bản về đầu tư, về những ngọn sóng và những con cá mập phía dưới).
Nếu
hiểu những điều mà Gen Z trải qua, bạn sẽ hiểu được họ đáng thương nhiều hơn đáng
trách. Họ đã già đi quá nhanh trước khi kịp trẻ. Họ đã chuẩn bị về hưu trước
khi lập nghiệp. Không phải họ muốn thế, mà bởi dường như thế giới Internet đã gieo vào
họ niềm tin khó lay chuyển ấy thông qua các thiết bị công nghệ mà họ phải đánh đổi
mồ hôi và nước mắt (của bản thân hoặc gia đình) ra để mua. Nếu có thiếu trách nhiệm, thì thiếu ở chỗ họ chấp nhận ảo tưởng ấy quá dễ dàng để rồi biến nó thành tiêu chuẩn sống.
Mọi
việc vẫn sẽ tiếp diễn như vậy. Đổi thanh xuân lấy một miếng nhựa thông minh, một
cục sắt bóng bẩy hay một khối bê tông tiện nghi để chứng tỏ bản thân có lẽ vẫn
là lựa chọn nhận được những lời tung hô bóng bẩy, "những ngón cái xanh lè" bật lên tanh tách dù chúng rỗng tuếch.
Cá
nhân tôi, tôi cảm thấy bản thân mình cần viết gì đó. Đọc được những dòng này, mong
các bạn trẻ sẽ có những phút chậm rãi hơn suy tư về thực tại. Tôi chưa phải một
người thành công theo tiêu chuẩn của xã hội hiện đại để chỉ bảo người khác, nhưng
tôi là một con người khó hờ hững với đồng loại.
Nhận xét
Đăng nhận xét