[Review Sách] Freelance to Freedom: Làm việc tự do - Sống đời tự tại

 Freelance to Freedom của tác giả Vincent Pugliese là cuốn sách tôi săn được trong đợt Sale của Book365. Thú thực, tôi tiện tay mua thêm cuốn này vì ham rẻ, tôi cũng không có nhu cầu tìm hiểu thêm về freelance trong khi trên mạng ngập tràn thông tin. Sau khi đọc sách, tôi nhận ra tính ham rẻ của mình đôi khi cũng thật tuyệt vời: nhờ mua cuốn sách này, tôi khám phá ra sự thật là khi bản thân chúng ta tin là đã biết điều gì đó, thì chỉ đơn giản là biết mà chưa thực sự hiểu.

Phần I: Hành trình bốn năm tới tự do

Vincent là một phóng viên ảnh bình thường. Theo cách hiểu của lối sống Mỹ, thì bình thường là có nhà, có xe, có bằng đại học kèm theo khoản nợ của tất cả những thứ đó. Anh cặm cụi làm việc, lấy vợ là Elizabeth, sau đó hai vợ chồng lại cặm cụi làm việc.

Anh nhận ra bản thân mình làm việc để trả nợ và trong lúc trả nợ thì gia đình nhỏ của anh liên tục tạo thêm nợ mới. Vòng xoay tiêu xài này có nghĩa là gì? Là cả hai vợ chồng làm việc cả đời chỉ để trả nợ.

Khám phá này khiến Vincent choáng váng với cuộc sống “hào nhoáng bên ngoài, khốn khổ bên trong” mà không chỉ anh mà rất có thể là con cái của anh cũng sẽ kế thừa.

Đây chính là bước ngoặt trong cuộc đời mỗi chúng ta và phân chia ra người hạnh phúc và không hạnh phúc: Bạn nhận thức được vấn đề để rồi quyết tâm thay đổi nó hoặc chấp nhận nó.

Vincent quyết tâm thay đổi. Anh cũng vợ tìm cách giải quyết nợ nần và từng bước trở thành Freelancer.

“Sẽ như thế nào nếu chúng ta không nợ ai dù chỉ một xu? Sẽ như thế nào nếu chúng ta làm việc cho công ty của mình thay vì của người khác? Sẽ như thế nào nếu mỗi sáng thức dậy, ta nắm trọn trong tay quyền định đoạt những việc mà mình sẽ làm và cần hoàn tất?”

“Tôi nhìn các đồng nghiệp lục tục kéo đến tòa soạn làm việc mỗi ngày với bờ vai cụp xuống và không chút đam mê. Đó là một công việc – không hơn không kém – và họ không có cách nào thoát ra được”

Vincent quyết tâm tìm ra tự do cho bản thân và đó là quyền tự do làm chủ vận mệnh của chính mình thay vì đơn thuần là tự do rong chơi như số đông lầm tưởng về các freelancer. Sau bốn năm, anh cũng vợ đã trả hết nợ nần, có công ty riêng làm ăn phát đạt, ba cậu con trai khỏe mạnh và những trải nghiệm sâu sắc về tiền bạc, lý tưởng sống và hạnh phúc.

Đổi lại, anh cũng chấp nhận không có ngày nghỉ, trở nên lập dị trong mắt những người xung quanh vì không chịu vay tiền sắm sửa, bỏ công việc toàn thời gian ổn định và phải khắc chế ham thích nhất thời của bản thân cũng như kiên quyết loại bỏ các thói quen độc hai như xem tivi năm tiếng mỗi ngày.

“Bí quyết của hạnh phúc là tự do. Bí quyết của tự do là lòng can đảm”

(Thucydides)

Phần II: Năm giai đoạn tới thành công

Ở phần này, Vincent chia sẻ tới độc giả các bước làm freelance để hướng tới phần thưởng vô giá: freedom. Khác với ảo tưởng của hầu hết chúng ta, freelance không dành cho những người làm việc theo cảm hứng, thiếu kế hoạch cụ thể hay đề cao lối sống hưởng thụ. Những điều tốt đẹp rồi sẽ đến, nhưng trước khi chúng đến thì bạn cần phải nghiêm túc làm việc.

Bối cảnh, văn hóa và phong cách sống ở phương Tây có thể sẽ không hoàn toàn tương đồng ở phương Đông. Nhưng giá trị cốt lõi thường nằm ở con người, thay vì ngoại cảnh.

“Dù bạn tin mình có thể hay không thể, trong cả hai trường hợp, bạn đều đúng” 

(Henry Ford)

Giai đoạn 1: Nhổ sạch mầm mống bất mãn

Giai đoạn 2: Công việc phụ

Giai đoạn 3: Người làm việc tự do tối ưu

Giai đoạn 4: Một cuộc đời tự do

Giai đoạn 5: Ngày nào cũng là ngày độc lập

Freelancer thực thụ không xuất hiện ở thời điểm bạn nhậu say khướt rồi muốn chứng tỏ bản thân; cũng không xuất hiện sau khi bạn cãi nhau với sếp và muốn nghỉ làm ngay lập tức; lại càng không xuất hiện khi bạn mơ màng về tự do và muốn sống hết mình với giấc mơ ăn ngon, mặc đẹp mà không phải làm việc.

Freelance đời hỏi bạn phải thực sự làm việc, làm việc và làm việc. Bạn có nhiều thời gian hơn khi làm freelance không có nghĩa là bạn sẽ ngay lập tức được tận hưởng cuộc sống nhiều hơn: không còn những phòng ban hỗ trợ hay những giám đốc trả lương đều đặn cho bạn kèm theo chế độ phúc lợi an toàn.

Bạn làm chủ cuộc đời mình nhưng tự do đồng nghĩa với tự lo. Nên hiểu thật sâu sắc điều ấy trước khi quyết định có trở thành freelancer hay không

Freelance có nghĩa: bạn làm việc và tạo ra giá trị thực. Một ví dụ đơn giản là nếu bạn lướt facebook hay buôn chuyện trong giờ làm việc mà không bị sếp bắt gặp, thì hành vi ấy vẫn nằm trong ngày công của bạn, bạn vẫn nhận lương. Nhưng nếu trở thành freelancer, những phút không thực sự làm ra giá trị ấy sẽ quay lại khi bạn tính toán thu nhập của mình không sót chút nào.

Thế giới freelance nghiêm khắc hơn bạn hình dung. Bởi vì phần thưởng lớn luôn kèm theo những thử thách lớn. Bạn cần liên tục học hỏi, tự chủ và kiên định với mục tiêu. Đó chính là ý nghĩa sâu sắc hơn của việc trở thành freelancer: Làm chủ và sống cuộc đời mình mong muốn, liên tục phát triển bản thân mà vẫn đầy đủ trách nhiệm với người thân xung quanh.

 "Tự do có nghĩa là bạn không phải cố ép mình vào khuôn khổ của một cái cốc trong khi bạn muốn làm một cái chai. Nó có nghĩa là bạn không còn phải chảy nhỏ giọt khi bạn muốn đổ ào ào"

Thay cho lời kết

Tôi nhận thấy cuốn sách Freelance to Freedom nhắc nhở chúng ta về một hiện thực mà bạn và tôi không nên quên: Chính chúng ta nắm giữ sự ổn định của bản thân.

Rất nhiều người mong muốn, kiếm tìm sự ổn định trong tính lệ thuộc mà quên rằng không tổ chức, đơn vị nào cần chịu trách nhiệm cho thói dựa dẫm ấy. Một thời gian dài chìm đắm trong tính ổn định sẽ tỷ lệ thuận với sự trì trệ- tai hại nhất là cấy vào tư duy không tạo ra giá trị nhưng vẫn nhận có thể về giá trị.

Hậu quả là ngay khi thị trường việc làm có biến động thì nhiều người buộc phải chờ đợi sự trợ giúp. Vì tính “ổn định” rất tạm bợ đã khiến họ hoàn toàn chưa từng nghĩ đến việc tự chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ thông qua việc có một kế hoạch quản lý tài chính cá nhân rõ ràng hay đa dạng hóa nguồn thu nhập từ các nghề tay trái.

Freelance không thuộc về tất cả mọi người, nhưng tinh thần làm việc của một freelancer thì luôn đáng để chúng ta học hỏi.

Có lẽ, đã đến lúc mỗi chúng ta tự giác hơn trong công việc và có trách nhiệm hơn với bản thân. Tôi tin với tinh thần làm việc chủ động, tự giác, linh hoạt của một Freelancer, thì đến bất kì đâu cấp trên, đồng nghiệp cũng quý mến, trân trọng bạn.

Tôi viết bài này khi trở thành freelancer được tròn một năm. Thời gian chưa đủ để có thành tựu song cũng có những trải nghiệm quý giá ban đầu về freelance. Bạn có thể trở thành freelancer hoặc không; bạn có thể là freelancer toàn thời gian hoặc bán thời gian cũng được- miễn là bạn không ngừng nỗ lực để tạo ra giá trị cho xã hội, giúp đỡ người khác cảm thấy hạnh phúc, để chính mình được sống hạnh phúc.